'Straatje erbij' in Ophemert: Het Slingerbos

De PBL-studie ‘Straatje erbij’ (september 2024) berekent dat circa 10% van het woningtekort kan worden opgelost met buurten van maximaal 49 woningen met een dichtheid van 15 woningen/ha. Als voordeel wordt gezien de snelheid waarmee dorpen kunnen voorzien in de woningbehoefte en de naar verhouding lage kosten om nieuwe woningen te realiseren.

Maar dat is eenvoudiger gezegd dan gedaan. Hoewel klein van omvang duurde de planvorming van de eerste schetsen tot start bouw ongeveer 4 jaar. Dit had te maken met studieprocessen en procedures, waaronder die van het traject van de dijkverzwaring Tiel-Waardenburg door het Waterschap Rivierenland. Daarvoor tekenden wij een reeks profielvarianten van de wijze waarop de dijkverzwaring en de dorpsuitbreiding hand in hand zouden kunnen gaan. Het zogenaamde Profiel van Vrije Ruimte (PVVR) was allesbepalend voor de mogelijkheden voor woningbouw tussen de dijk en de dorpen. Tal van varianten passeerden de revue, zoals een nieuw dijkdorp, een klimaatdijk tot eenvoudig terrasvormige oplossingen. Techniek en kosten bepaalden sterk de mogelijkheden, maar uiteindelijk krijgen zowel de dijkverzwaring als de dorpsuitbreiding gestalte.

Het stellen van een maximum aan de omvang of een minimum aan de dichtheid zien wij vanuit de praktijk niet altijd werkbaar. Het maximum van 49 woningen is gekozen om onder de ‘ladder-onderbouwing’ van 50 woningen te blijven en het PBL constateert zelf al dat de gekozen bebouwingsdichtheid van 15 woningen/ha niet zal aansluiten bij de behoefte in de dorpen. Het grote voordeel is dat wij in Ophemert en Varik de mogelijkheid hadden om gelijktijdig te werken aan de dijkversterking, aan klimaatadapatie, aan de leefbaarheid in de dorpen en aan ruimtelijke kwaliteit. Dat zien wij als het grote voordeel van kleinschalig bouwen aan de dorpsrand.